دنیای خوشمزه غذاهای محلی استان آذربایجان شرقی (2024)

آشنایی با غذاهای محلی آذربایجان شرقی

فرهنگ و تمدن استان آذربایجان شرقی ریشه در تاریخ ایران دارد. مکان‌های تاریخی، آداب و رسوم، موسیقی، لباس‌های محلی و زبان ترکی نشان از فرهنگ اصیل این منطقه دارند و غذاهای سنتی و محلی این استان شهرت زیادی در بین مردم شهرهای دیگر ایران دارند. غذاهای این استان به کوفته و خورشت هویج تبریز و یا کباب معروف شهر بناب خلاصه نمی‌شود.

آب‌‌و‌هوا و خاک حاصلخیز این منطقه باعث رونق در پرورش دام‌ و کشاورزی در شهرهای مختلف شده و غذاهای این شهرها هم با استفاده از این مواد تازه و طبیعی درست می‌شوند.

کوفته تبریزی

اگر بخواهیم یکی از لذیذترین غذاهای استان آذربایجان شرقی را معرفی کنیم بدون شک از کوفته تبریزی نام می‌بریم که به اندازه کافی شناخته شده است و طرفداران بی‌شماری دارد.

گوشت چرخ‌کرده، لپه، سبزی کوفته، برنج، تخم‌مرغ، رب و ادویه مواد لازم برای درست کردن کوفته تبریزی‌اند. بسیاری از تبریزی‌ها داخل کوفته را با گردو، زرشک، پیازداغ و آلو پر می‌کنند و این کار باعث می‌شود این غذا طعم لذیذتری داشته باشد.

اگر به شهر تبریز سفر کنید و بعد از دیدن جاذبه‌های گردشگری تبریز به رستوران‌های این شهر بروید کوفته تبریزی اصل را نوش جان کنید.

قرابیه تبریز

قرابیه، که در زبان محلی قورابیه تلفظ می‌شود، یکی از شیرینی‌های سنتی تبریز است که در بیشتر شهرهای استان آذربایجان شرقی، زنجان، قزوین و حتی کشورهای ترکیه و آذربایجان هم پخته می‌شود. این شیرینی سنتی یکی از شیرینی‌های گران‌قیمت این استان است که در مهمانی‌ها و مجلس‌های رسمی از آن برای پذیرایی استفاده می‌کنند.

قرابیه از بادام پوست‌کنده خام، سفیده تخم‌مرغ، وانیل، شکر و خلال پسته و بادام درست می‌شود. پس از پخته شدن قرابیه‌ها فراموش نکنید آن‌ها را در ظرف در بسته نگه دارید تا خشک نشوند.

آبگوشت دیزی سنگی تبریز

یکی از غذاهایی که هنگام سفر به شهر تبریز حتماً باید آن را امتحان کنید آبگوشت دیزی سنگی این شهر است که در بیشتر شهرهای استان آذربایجان شرقی طبخ می‌شود و به دلیل طعم بی‌نظیرش طرفدارانی در سراسر ایران دارد.

آبگوشت دیزی سنگی از گوشت گوسفندی با استخوان، دنبه، لپه، پیاز، سیب زمینی، رب گوجه‌فرنگی، آب گوجه‌فرنگی، لیمو عمانی، نمک و ادویه تشکیل می‌شود و همراه با نان تازه، سبزی خوردن، ترشی و دوغ طعم خوب آن دو چندان می‌شود.

آش دندونی تبریز (دیشلیق)

یکی از رسم‌های قدیمی در بیشتر شهرهای ایران پختن آش دندونی برای کودکی است که اولین دندانش در حال رشد است. بعضی از مردم عقیده دارند اگر اطرافیان کودک این آش را بخورند باعث می‌شود درد کمتری حس کند و راحت‌تر دندان در بیاورد. در استان آذربایجان شرقی پختن این آش هنوز مرسوم است و آن را با استفاده از موادی مثل گندم، نخود، لوبیا چیتی، لوبیا سفید، پیاز، آب قلم، ادویه و نمک پخته می‌پزند و برای تزیینش هم از پیاز‌داغ، گردو و کشمش استفاده می‌کنند.

آش گوشواره

آش گوشواره یکی از غذاهای محلی استان آذربایجان شرقی است که شیوه پخت آن با آش‌های دیگر تفاوت زیادی دارد. درست کردن این آش سه مرحله دارد. مرحله اول شامل درست کردن خمیر، مرحله دوم شامل درست کردن مواد داخلی (کوفته سر‌گنجشکی) و مرحله سوم شامل درست کردن مواد آش می‌شود.

خمیر آش گوشواره از آرد، تخم‌مرغ، آب و نمک تشکیل می شود و مواد میانی آن را از گوشت چرخ‌کرده، پیاز رنده شده، زردچوبه و نمک درست می‌کنند. مواد خمیر را با هم مخلوط می‌کنند و به‌صورت‌ مربع‌های کوچک برش می‌زنند، داخل هر کدام از آن‌ها کوفته‌های سرگنجشکی کوچکی قرار می‌دهند و چهار طرف خمیر را به هم وصل می‌کنند.

بعد از اینکه مواد آش را از رب گوجه‌فرنگی، کره، نخود، آب، گشنیز و جعفری، نعنا خشک، سرکه و پیاز آماده کردند گوشواره‌ها را به آن اضافه می‌کنند و اجازه می‌دهند تا آش بپزد.

قارنی یاریخ (بادمجان شکم‌‌پر)

قارنی یاریخ یا همان بادمجان شکم‌پر غذایی خوش‌طعم از آذربایجان شرقی است که مواد اولیه آن شامل بادمجان، گوشت چرخ‌کرده، سیر، پیاز، گوجه‌فرنگی، جعفری، رب گوجه‌فرنگی، روغن، نمک و ادویه می‌شود. به یاد داشته باشید برای تهیه این غذا از بادمجان‌هایی استفاده کنید که درشت و قایقی شکل‌اند چون می‌خواهید وسط آن‌ها را برش دهید.

بعد از اینکه پوست بادمجان‌ها را جدا کردید یک برش طولی روی قسمت گودآن‌ها ایجاد کنید و برای مدت دو ساعت در آب و نمک قرارشان بدهید تا طعم تلخشان از بین برود. بعد از این که بادمجان‌ها را از آب و نمک خارج کردید آن‌ها را در روغن سرخ کنید و بقیه مواد را تفت بدهید با آن‌ها داخل بادمجان‌ها را پر کنید. رب و روغن باقی‌مانده را روی بادمجان‌ها بریزید و به مدت ۲۰ دقیقه روی حرارت ملایم بگذارید تا بپزند.

خورشت هویج

اگر شما هم بعد از شنیدن نام خورشت هویج یاد یک غذای شیرین می‌افتادید بعد از خواندن این مطلب متوجه می‌شوید که تا به حال اشتباه می‌کردید. خورشت هویج، که نام اصلی آن خورشت هویج تبریزی است، یکی از غذاهای اصیل و محلی استان آذربایجان شرقی است که اصلی‌ترین ماده تشکیل‌دهنده‌‌ آن هویج است.

این خورشت علاوه‌بر هویج گوشت قرمز یا گوشت مرغ هم دارد. به این دلیل که در این غذا از آلوی خورشتی و آب لیموترش استفاده می‌شود طعمی ملس دارد و اگر شما به غذای شیرین علاقه دارید می‌توانید آلو و آبلیمو را حذف کنید و یا اگر می‌خواهید طعم ترش‌تری داشته باشد از آبلیموی بیشتری استفاده کنید.

آبگوشت بامیه

مواد تشکیل‌دهنده آبگوشت لذیذ میانه ؛ گوشت گوسفندی، پیاز نگینی شده، بامیه، گوجه رنده شده، رب گوجه فرنگی، نمک، فلفل، ادویه و زردچوبه است.

برای پختن این آبگوشت دل‌چسب، گوشت و پیاز را با هم تفت می‌دهیم و به آن زردچوبه اضافه می‌کنیم. بعد از نیم‌پز شدن گوشت، گوجه‌های رنده شده، نمک و فلفل، ادویه و رب را به همراه بامیه‌ها به گوشت اضافه می‌کنیم و برای ۴ الی ۵ ساعتی روی شعله ملایم برای پخت کامل قرار می دهیم.

کوکوی لوبیا سبز

کوکو یکی از غذاهای سریع السیر بین ما ایرانیان است که می‌توانیم با هر مواد دلخواه آن را بپزیم. در واقع در همه خانواده ها این طور رایج شده که هر موقع نمیدانیم برای شام چه غذایی بپزیم، سراغ یکی از کوکوها می رویم. اگر در خانه سیب زمینی تخم مرغ و لوبیا سبز دارید برای پختن کوکوی لوبیا سبز دست به کار شوید این کوکوی خوشمزه که به عنوان یکی از غذاهای محلی آذربایجان شرقی پخته می شود، در بین کوکوهای دیگر ر در صدر جدول قرار می گیرد.

برای پختن این کوکو ابتدا لوبیا سبز ها را خرد کرده و حسابی می پزیم. بعد لوبیا سبزها را مثل همه کوهای دیگر، با سیب زمینی پخته شده و تخم مرغ ترکیب می کنیم. مواد به دست آمده را در ماهیتابه پخش می‌کنیم تا خوب مغز پخت شود. ظاهر کوکوی لوبیا سبز خیلی شبیه به پیتزاست!

دویماج تبریزی

دویماج یا دوینماج یکی از میان وعده های اصیل تبریزی است. این غذا را به عنوان میان وعده در صبحانه یا عصرانه نوش جان می کنند. دویماج یکی از خوشمزه ترین غذاهای محلی آذربایجان شرقی است که حتما با امتحان کردنش، طرفدار آن خواهید شد. این غذا با نان اسکو یا نان لواش خشک، خامه، پنیر، گردو، دوغ، کره محلی و یا روغن حیوانی پخته می‌شود.

برای پختن دویماج باید نان های خشک را با دوغ حسابی خیس و نرم کنید. بعد از آن بقیه مواد لازم را به نام نرم شده اضافه می کنید و خوب مخلوط می کنید. حالا دویماج آماده شده و شما می توانی. آن ها را به هر شکلی که خواستید تزئین کنید. این غذا که آماده شدنش فقط نیم ساعت زمان لازم دارد، می تواند در یک مهمانی عصرگاهی، همراه با سبزی تازه صرف شود. البته گفتنی است ترک ها دویماج را در ماه رمضان به عنوان افطار سرو می کنند.

آش ماست

اگر آش رشته برایتان تکراری شده، پیشنهاد می کنیم اش ماست را امتحان کنید. آش ماست به عنوان یکی از معروف ترین غذاهای محلی آذربایجان شرقی شناخته می شود. حالا که به فصل سرما نزدیک شده ایم، حتی دیدن عکس های این آش خوشمزه هم می تواند اشتها را چندین برابر کند!

آش ماست تقریبا شبیه به آش دوغ است. به غیر از همه سبزیجات و حبوباتی که اعضای ثابت آش ها هستند، کوفته های کوچک گوشت چرخ کرده و ماست اعضای جدید این آش هستند.

دلمه برگ مو یا یپراخ دلماسی

دلمه برگ مو یکی از قدیمی ترین پیش غذاهای مجلسی این شهر و دیار است. پر کردن برگ های کوچک دلمه و پیچیدن آن ها یکی از چالش های است که هر آشپزی با آن روبرو شده است. این غذا آنقدر معروف شده که امروزه نه تنها در شهرهای مختلف آذربایجان شرقی، بلکه در همه شهرهای کشورمان پخته می شود. پس فکر نمیکنم احتیاجی به معرفی کردن این غذا باشد! در عوض شما را به دیدن تصویری از یک بشقاب دلمه برگ موی خوشمزه و اصیل تبریزی دعوت می کنم:

آش میوه

آش میوه یکی از غذاهای سنتی و اصیل ایرانی است که بین سه شهر تبریز و اردبیل و همدان مشترک شده است. این آش خوشمزه که به عنوان یک پیش غذای همه چیز تمام پخته می شود، برای دستگاه گوارش بسیار مفید است. به همین دلیل هم خوردن آن در این روزهای کرونایی پیشنهاد می شود.

ترکیبی از میوه های تابستانی مثل گوجه سبز، آلبالو و زردآلو این غذای خوشمزه را می سازد. هسته این میوه ها را باید جدا کنید و در مرحله آخر به آش اضافه کنید. برنج، گندم و حبوباتی مثل نخود و لوبیا سایر مواد تشکیل دهنده این آش هستند که باید حسابی بپزند. کسانی که دوست دارند این آش طعم شیرین داشته باشد به آن شکر هم اضافه می کنند.

آش گوجه فرنگی یا آش آبغوره

آش گوجه فرنگی هم یکی دیگر از غذاهای محلی آذربایجان شرقی است که اصالتش به شهر تبریز برمی گردد. تبریزی ها به این آش، آبغورا آشی یا بامادور آشی هم می گویند. اصلی ترین مواد تشکیل دهنده این آش گوجه فرنگی، برنج، آبغوره و حبوبات هستند. از نظر ظاهری این آش با آش ترش شمالی ها شباهت دارد.

آش اوماج

پختن آش شاید به فصل ربطی نداشته باشد، اما تبریزی ها اکثراً این آش را در فصل زمستان می پزند. اما چرا؟ آش اوماج به خاطر فواید زیادی که برای جلوگیری از سرماخوردگی دارد، معمولا در فصل های سرد سال پخته می شود. انگار مادرها این آش را می پزند تا اعضای خانواده را در مقابل سرماخوردگی دوپینگ کنند! آش اوماج به عنوان یک ضد سرماخوردگی قوی و یکی از غذاهای محلی آذربایجان شرقی شناخته می شود. عدس و سبزیجات معطری مثل ریحان، تره و مرزه از جمله مواد تشکیل دهنده این آش هستند.

آش شیله عدس

آش شیله عدس هم یکی دیگر از غذاهای محلی آذربایجان شرقی است که به عنوان پیش غذا سرو می شود. معمولاً اش شیله عدس همان پیش غذایی است که در کنار کوفته تبریزی قدم به میان سفره می گذارد. بین اش های خوشمزه ای که اشپزهای تبریزی می پزند، اش شیله عدس به نوعی ساده و راحت پخته می شود. مواد اصلی تشکیل دهنده این آش برنج، عدس، بلغور، تره و پیازچه است. آش شیله عدس با زنگ و لعاب زیبایی که دارد، و همچنین با طعم بی نظیرش زینت بخش سفره غذای شما خواهد بود.

آش کلم قمری یا داش کلم آشی

آش کلم قمری یکی از قدیمی ترین غذاهای محلی آذربایجان شرقی است که در خود شهر تبریز باید به دنبال آن بگردید. خیلی بعید است که این آش را با طعم اصیلش در شهرهای دیگر بتوانید پیدا کنید. آش کلم قمری به داش کلم آشی یا لپه لی آش (یعنی آش لپه) هم معروف است. مواد تشکیل دهنده این آش کلم قمری، پیاز، لپه، بلغور، برنج، تره، جعفری، سبزی دیگری به نام کروز، گوجه‌فرنگی، رب گوجه‌فرنگی و فلفل هستند. مثل همه آش های دیگر برای تزئین آش کلم قمری هم از نعناع خشک استفاده می شود.

بعضی از قدیمی‌های تبریز به آش کلم قمری کشک هم اضافه می کنند. این آش به دلیل استفاده از کلم قمری، کلسیم بالایی دارد. به همین دلیل از نظر درمانی برای استخوان‌ها و خصوصا پوکی استخوان بسیار مفید است.

تهیه شده توسط تیم تولید محتوای اتاقک

اجاره ویلا و اجاره سوئیت از اتاقک